Rekordna seča šuma u Amazoniji

Amazonija se nalazi na teritoriji osam država Južne Amerike i zauzima oko 6,7 miliona km2 površine. Ujedno predstavlja životno stanište nesagledivog broja živih bića, najmanje 10% poznatog svetskog biodiverziteta. Sečom šuma se uništavaju brojni ekosistemi, ali se i oslobađa ugljenik u atmosferu što pojačava prirodni efekat staklene bašte. Ovaj proces doprinosi globalnom zagrevanju planete Zemlje.

Tropska kišna šuma Amazon

Izvor slike: https://www.bbc.com/news/science-environment-60650415 

Bogatstvo kišnih šuma 

Pored bogate flore i faune, Amazon naseljava i 350 etničkih grupa. Veliki broj starosedelačkih plemena živi izolovano, bez kontakta sa civilizacijom. Takođe, ogroman značaj prašume se ogleda u regulaciji temperature i vlažnosti vazduha. Velika količina ugljenika uskladištena je u šumama Amazona, pa samim tim postoji veliki potencijal da se promeni globalna klima ako se seča ne umanji.  

 Flora i fauna Amazonije

Izvor slike: https://amazoninfocentre.weebly.com/flora-and-fauna.html 

 

Trenutno, konverzija zemljišta i krčenje šuma u Amazoniji oslobađaju do 0,5 milijardi metričkih tona ugljenika godišnje. Pod time se ne podrazumevaju emisije iz šumskih požara. Međutim, procenjuje se da kišna šuma sadrži 90-140 milijardi metričkih tona ugljenika, a samo  delimično oslobađanje bi značajno ubrzalo globalno zagrevanje.   

Promena teritorije tropske kišne šume Amazona

Izvor slike: https://interactive.pri.org/2018/10/amazon-carbon/science.html 

Uticaj ljudskih aktivnosti 

Prema satelitskim podacima, broj posečenih stabala u brazilskom Amazonu u januaru ove godine, petostruko je veći u odnosu na prethodnu godinu. Ekolozi optužuju brazilskog predsednika Žaira Bolsonara da je dozvolio da se poveća stopa krčenja šuma. Tvrde da nisu iznenađeni rekordnom januarskom sečom, s obzirom da je predsednik značajno oslabio zakonsku zaštitu. Drveće se seče radi upotrebe njegovih sirovima, ali i da bi se očistili prostori za uzgoj soje radi snabdevanja svetskih prehrambenih kompanija. Na samitu o klimatskim promenama „COP26”, u Glazgovu prošle godine, više od stotinu vlada obećalo je da će zaustaviti krčenje šuma do 2030. godine. Međutim, poslednji satelitski snimci pokazuju da se brazilska vlada nije zauzela za usporavanje seče drveća i da je početkom godine posečeno ukupno 430 kvadratnih kilometara šume.  Površina koja je oko sedam puta veća nego Menhetn u Njujorku. Snažna globalna potražnja za poljoprivrednim proizvodima podstiče ilegalno uništavanje prirode. Brazilska vlada tvrdi da je u periodu između avgusta prošle godine i januara 2022. ukupno krčenje šuma bilo manje u poređenju sa istim periodom pre godinu dana. Ipak, politički posmatrači tvrde da se obećanja vlade ne ispunjavaju i da politika na terenu ostaje nepromenjena, kao i ranije. 

  Seča i paljenje amazonske prašume

Izvor slike: https://www.bbc.com/news/science-environment-60333422?fbclid=IwAR0TYRPid4uP160ZX-OCTz96KBgEW3S8bPbqishmzzh6zzN_AA6nNx7F66I 

 

Posledice ljudskih aktivnosti 

Naučnici upozoravaju da su decenije ljudske aktivnosti koje podrazumevaju krčenje šuma i izazivanje šumskih požara poremetile ciklus kruženja vode u kišnim šumama Amazona. Kišna šuma se tako zove, jer predstavlja vlažno mesto, gde drveće izvlači vodu iz zemlje koja se zatim skuplja u atmosferi i pretvara u kišu. Stručnjaci upozoravaju da će uskoro ciklus vode postati nepovratno prekinut, što će prouzrokovati smanjenje padavina i produžavanje sušnih sezona. Najmanje polovina šume čija se površina smanjuje iz dana u dan će ustupiti mesto savani. S obzirom da je već izgubljeno čak 17% prašume, neophodno je da se uvedu oštriji zakoni za ilegalnu seču drveća. Ako se dozvoli da globalne temperature porastu za 4°C, veliki deo centralne, istočne i južne Amazonije će sigurno postati neplodno zemljište. Time će izumreti veliki broj vrsta živog sveta, a brojna plemena će ostati bez svojih domova. 

Amazon može da izumre tokom naših života

Izvor slike: https://thehill.com/opinion/energy-environment/559448-the-amazon-rainforest-could-die-in-our-lifetime/

 

 

Izvori: 

• https://www.bbc.com/news/science-environment-60333422?fbclid=IwAR0TYRPid4uP160ZX-OCTz96KBgEW3S8bPbqishmzzh6zzN_AA6nNx7F66I 
• https://wwf.panda.org/discover/knowledge_hub/where_we_work/amazon/about_the_amazon/ 
• https://wwf.panda.org/discover/knowledge_hub/where_we_work/amazon/amazon_threats/climate_change_amazon/ 
• https://time.com/amazon-rainforest-disappearing/